سحرگاه

علوم قرآنی و حدیث

سحرگاه

علوم قرآنی و حدیث

سحرگاه


بگو... بسم الله الرحمن الرحیم

تا دم از شام سر زلف تو هر جا نزنند
با صبا گفت و شنیدم سحری نیست که نیست...

۴۸ مطلب با کلمه‌ی کلیدی «احمد پاکتچی» ثبت شده است


سخنان دکتر پاکتچی و دکتر معارف در جلسه رونمایی از کتاب فقه الحدیث، مباحث نقل به معنا

(تاریخ: 6 اسفند 1393)
دکتر احمد پاکتچی:

بسم الله الرحمن الرحیم، ... خب بنده هرچه که بلد بوده‌ام در کتاب گفته‌ام، لذا قرار نیست حرف خاصی بزنم، شاید به رسم این نوع مجالس باید من قدری خدمت دوستان عرض بکنم که چه اتفاقی افتاد. آن مقداری‌اش که به انگیزه این کار مربوط میشود، واقعاً مسأله برمیگردد به دورانی که شاید 16 ساله بودم داشتم کافی را می‌خواندم، آن مبحث "فی جواز النقل بالمعنی" و برایم جالب بود این مسأله، که به هرحال مجوزی صادر شده برای این که نقل به معنا صورت بگیرد، بعد که فرصت‌هایی پیش آمده که توی احادیث مطالعاتی داشته باشم، خود به خود مقایسه این احادیث به من نشان داد که چقدر نقل به معنا گسترده است و چقدر نقل به معنا اتفاق افتاده؛ ما شاید در بحث حدیث خیلی توجه به نقد سندی را می‌بینیم، بالاخره با الگوهای مختلفی که اصولیین و اخباریین در نقد سندی دارند حرف زیاد زده شده در مورد نقد سندی حدیث و در سنت حوزوی ما هم بحث نقد سندی خیلی جدی گرفته شده و خیلی گسترده بهش پرداخته شده ولی چیزی که به به عنوان یک دانشجوی کنجکاو در ذهن بنده همه‌اش به عنوان یک علامت سوال مطرح بود این بود که اصلاً به نقل به معنا پرداخته نمی‌شود، 


دریافت فایل صوتی
حجم: 25.5 مگابایت
توضیحات: بایسته های آموزشی و پژوهشی علوم قرآن و حدیث

دانلود صوت جلسه دوم

(با تکیه بر کتب تخصصی رشته الهیات (فقه - فلسفه - علوم قرآن و حدیث)



پاورپوینت مربوط به جلسه
حجم: 73.1 کیلوبایت

نتیجه تصویری برای کتاب


دانلود صوت جلسه اول

با تکیه بر کتب تخصصی رشته الهیات (فقه - فلسفه - علوم قرآن و حدیث)


پاورپوینت مربوط به جلسه
حجم: 85.6 کیلوبایت

فصل سیزدهم: نقل به معنا

مباحث نظری نقل به معنا

مسأله نقل به معنا یکی از مهم‌ترین ویژگی‌هایی است که موجب بروز مشکلاتی در فهم حدیث می شود. نقل به معنا به معنای نقل محتوا و مضمون یک روایت بدون جمود و تکیه‌ای خاص بر واژه‌ها و صورت‌های دستوری به کار رفته در آن توسط معصومِ گوینده است.

-      سابقه نقل به معنا


فصل دوازدهم: تحریفات عبارتی در حدیث

تقطیع حدیث

تقطیع در علم حدیث به معنای هم قطعه قطعه کردن و هم بریدن و کوتاه کردن حدیث است. محدثان نیز به اعتبار همین دو معنا، در دو موضع مختلف به کار برده اند، به معنای تلخیص کردن یا انتخاب بخشی از حدیث، و به معنای قطعه قطعه کردن و توزیع قطعات مختلف حدیث در ابواب.

-      تقطیع به اختصار


چرا انسان‌شناسی؟

اولاً برای این که ما به رویکردهای انسان شناسی در قرآن بپردازیم، لازمه اش این است که ابتدا با مبانی علم انسان‌شناسی آشنا بشویم.

دوم این که همان طور که می گویند ژیمناستیک مادر ورزش هاست، یعنی هرکسی توی هر رشته‌ی ورزشی اگر قبلاً یک دوره ژیمناستیک را طی کرده باشه بدن آمادگی پیدا می کند برای انواع حرکات ورزشی، این آدم می تواند برود کونگ فو، فوتبال، کشتی، هر رشته‌ای که برود می تواند موفق بشود، دست کم بسیاری از اندیشمندان و صاحب نظران در حوزه علوم انسانی چنین اعتقادی را در مورد انسان شناسی دارند، یعنی معتقدند انسان‌شناسی یک ورزش آمادگی (ذهنی) است برای هرکسی که در هر رشته‌ای از علوم انسانی می خواهد تحصیل کند،


فصل یازدهم: قلب یا زیادت و نقصان کلمات

جابجایی یا قلب کلمات

در این جا به هیچ واژه‌ای به واژه دیگر تبدیل نشده، بلکه رخدادی اتفاق افتاده که می تواند از نوع قلب و جابجایی کلمات درون جمله، افتادن کلمات یا افزوده شدن آنها باشد. بخش مهمی از این قلب‌ها ممکن است تغییر محسوسی در معنا پدید نیاورد. جابجایی معطوف و معطوف علیه، تفاوت در لف و نشر، جابجایی میان مبتدا و خبر، تبدیل جمله فعلیه به اسمیه یا عکس آن و... از مواردی هستند که تغییر محسوسی در معنا اتفاق نمی افتد، اما مواردی هم وجود دارد که در آنها قلب کلمات می تواند به تغییر معنا منجر شود. در ادامه بحث قلب، مواردی را بایستی متذکر شد که قلب در سطحی فراتر از کلمه، یعنی در سطح بین جملات رخ می دهد. (رک: کتاب)


زیادت و نقصان کلمات

-        بررسی نمونه‌های زیادت و نقصان

کتاب فقه الحدیث (مباحث نقل به معنا)

بخش اول: مباحث پیشینی

فصل1: تبیین مفاهیم

1-    چیستی فقه الحدیث

2-    نقش لفظ در نقل حدیث

3-    چیستی نقل به معنا

فصل2: ویژگی های زبان حدیث و نقل به معنا

فصل دهم: تحریف در مقیاس کلمات


تصحیف مبتنی بر نقطه

درباره نوشتار عربی در سده‌های نخست هجری، این نکته روشن است که نقطه در آغاز،در این خط وجود نداشته و با وجود آغاز کاربرد نقطه از اواخر سده نخست هجری، تا سده پنجم هجری همچنان استفاده از نقطه در نوشتار محدود بوده است. اگر حرف عربی را با حذف نقطه‌ها در نظر بگیریم، کلاً 15 حرف پایه وجود دارد که باید همه نیاز خط عربی را تأمین کند؛ از این میان 6 پایه یگانه و 9 پایه مشترک هستند و 13 حرف با نقطه ساخته شده‌اند، بنابر این مسأله نقطه‌گذاری به دو شکل در مواجهه با نسخه‌های کهن، منجر به تغییر حروف می تواند بشود، بر این اساس مثال هایی در باب تبادل‌های نقطه‌ای در کتاب زده شده است (عروس/عروش تنعر/تیعر تختموا/تخیموا و...- دغر/ذعر رمازه/زماره و...)


تصحیف مبتنی بر پایه حروف

طیف گسترده‌ای از تصحیفات رخ داده در احادیث از حد جابجایی نقطه فراتر رفته و در آن پایه حروف به سبب شباهت به یکدیگر تبدیل شده اند،